Ինչպե՞ս սնանկացավ Silicon Valley Bank-ը եւ ինչ սպասել

1983 թվականին հիմնադրված Silicon Valley Bank-ը կամ SVB-ն համարվում էր տեխնոլոգիական ստարտափ տնտեսության «անկյունաքարը» եւ Միացյալ Նահանգների 16-րդ խոշորագույն բանկն էր:

2021 թվականի իր իսկ տվյալների համաձայն՝ այն սպասարկել է ԱՄՆ վենչուրային կապիտալի ֆինանսավորմամբ նախագծերի մոտ կեսը, որոնք ներառում էին Roku-ն, Roblox-ը, Pinterest-ը եւ այլն, ինչպես նաեւ համագործակցում էր հենց վենչուրային կապիտալիստների հետ:

Մարտի 10-ին բանկը փակվել է անվճարունակության պատճառով։ Կարգավորողն իր ակտիվների կառավարումը հանձնել է Ավանդների ապահովագրման դաշնային կորպորացիային (FDIC), եւ հաստատության սնանկությունը ճանաչվել է որպես ԱՄՆ պատմության մեջ երկրորդ խոշորագույն ֆինանսական կոլապսը 2008 թվականին Washington Mutual-ի ձախողումից հետո:

Ոմանք ասում են, որ սնանկացման պատճառ են հանդիսացել հենց հաճախորդները, որոնք շտապել են գումար հանել իրենց հաշիվներից եւ խուճապ առաջացնել՝ թույլ չտալով ընկերությանը ներդրումներ ներգրավել եւ գնորդ գտնել: Ճիշտ է, բանկը կարող էր կանխատեսել նման սցենար։

Հետեւանքները դեռ պետք է գնահատվեն, սակայն վերլուծաբաններն այլեւս չեն բացառում, որ դրանք կազդեն ոչ միայն ամերիկյան ստարտափների եւ ներդրումային ընկերությունների վրա։

Ինչի միջով անցավ բանկը երեք օրվա ընթացքում

•    2023 թվականի մարտի 8-ին SVB-ն հայտարարեց 2,25 միլիարդ դոլար արժողությամբ բաժնետոմսերի տեղաբաշխման պլանների մասին՝ լրացուցիչ միջոցներ հայթայթելու նպատակով գանձապետական եւ հիփոթեքային ապահովված արժեթղթերի կորուստները «փոխհատուցելու» համար: Դրանց գծով կորուստներն առաջացել են ԱՄՆ-ում տոկոսադրույքների բարձրացման պատճառով։
•    Չնայած այն հանգամանքին, որ սա ստանդարտ պրակտիկա է ընկերությունների համար, թրեյդերները լուրը համարեցին սթափեցման կոչ, շտապեցին վաճառել արժեթղթերը եւ մարտի 9-ին 60%-ով փլուզեցին բանկի շուկայական արժեքը. այն իջավ 7 միլիարդ դոլարից:
•    Բանկը չի կարողացել միջոցներ հայթայթել եւ մարտի 10-ին սկսել է գնորդ փնտրել ակտիվների համար, սակայն բանկի գանձարանից գումարների արտահոսքը կանխել է գործընթացը։
•    Նույն օրը ԱՄՆ կառավարությունը, մասնավորապես, FDIC-ն իր վերահսկողության տակ վերցրեց SVB-ն։ Կորպորացիան գրանցել է DINB նոր կազմակերպություն, որին փոխանցել է բոլոր ավանդները եւ հայտարարել, որ բոլոր «ապահովագրված ավանդատուները» գումարի լիարժեք հասանելիություն կստանան «ոչ ուշ, քան մարտի 13-ի առավոտից»։
•    Ապահովագրություն չունեցողներին «շահաբաժիններ» են խոստացել նույն մարտի 13-ից սկսած մեկ շաբաթում, սակայն հայտնի չէ, թե ինչ գումարներ են քննարկվելու, ինչ է լինելու հետո։ Ամեն ինչ կախված կլինի նրանից, թե FDIC-ն ինչպես կորոշի տնօրինել ստացված ակտիվները:

Կարճ՝ ի՞նչն է հանգեցրել դրան

Բանկը ավանդներ ընդունեց եւ այդ գումարները ներդրեց արժեթղթերում, սակայն ԱՄՆ-ը բարձրացրեց տոկոսադրույքները, այնպես որ, ընդհանուր առմամբ, «ապահով» ակտիվները սկսեցին էժանանալ։ Տարբեր շուկայական պայմաններում SVB-ն կսպասեր մինչեւ մարման ժամկետը դրանք վաճառելու համար եւ շատ չէր տուժի, գրում է Vox-ը։

Սակայն 2022 եւ 2023 թվականներին ներդրումների ներհոսքը նվազել է, ուստի հաճախորդներն ավելի ու ավելի են կանխիկացնում ավանդային հաշիվները: Ընկերությունը կրել է կորուստներ, կորցրել ավանդներ, իսկ հաշվեկշռի ճշգրտման փորձն առաջացրել է միջոցների ավելի մեծ արտահոսք։ Միայն մարտի 9-ին հաճախորդներն իրենց հաշիվներից հանել են առնվազն 42 միլիարդ դոլար, իսկ դրամական բացը կազմել է 958 միլիոն դոլար:

Ի՞նչ է սա նշանակում բանկի հաճախորդների եւ շուկաների համար

Հաջորդ օրերը որոշիչ են լինելու ներդրողների համար։ SVB-ն ունի 106,000 հաճախորդ, որոնց ավանդներն ամբողջությամբ ապահովագրված են, բայց դա ընդհանուր ավանդների ընդամենը 4,8 միլիարդ դոլարն է: 2022 թվականի վերջին 173 միլիարդ դոլարից 152 միլիարդ դոլարն անպաշտպան էր:

Նրանց աշխատակիցների աշխատավարձը կախված է նրանից, թե որքան գումար են ստանում չապահովագրված հաշիվների սեփականատերերը եւ արդյոք նրանք ստանում են դրանք. շատ ընկերություններ վճարումներ ունեն մարտի 15-ին, բայց հնարավոր է, որ վճարելու բան չլինի։

SVB-ի փլուզումն ազդել է նաեւ ԱՄՆ ֆոնդային ինդեքսների եւ առանձին կազմակերպությունների գնանշումների վրա։ First Republic Bank-ի, որը նաեւ սպասարկում է տեխնոլոգիական ընկերություններին, մարտի 10-ին արժեթղթերն ընկել է 22%-ով, Bank of America-ինը՝ 1%-ով, իսկ Morgan Stanley-ինը՝ ավելի քան 2%-ով։

Ի՞նչ են հայտարարում ԱՄՆ կարգավորիչները

ԱՄՆ գանձապետարանը, Դաշնային պահուստների համակարգը եւ Ավանդների ապահովագրման կորպորացիան (FDIC) ներկայացրել են ավանդատուներին աջակցելու եւ Silicon Valley Bank-ի (SVB) սնանկությունից տուժած կազմակերպություններին շտապ ֆինանսավորման միասնական ծրագիր: Հայտարարության մեջ նշվում է, որ միջոցառումները չեն ենթադրում հարկատուների գումարների օգտագործում։

Ծրագրի համաձայն՝ SVB-ի բոլոր ավանդատուները լիարժեք հասանելիություն կունենան իրենց ավանդներին մարտի 13-ին։ Դրա համար միջոցները կհատկացվեն FDIC հիմնադրամից: Բանկի բաժնետերերի եւ բարձրագույն ղեկավարության համար փոխհատուցում չի տրամադրվում:

SVB-ի ձախողումից տուժած այլ ֆինանսական հաստատություններին աջակցելու համար Դաշնային պահուստների համակարգը կմեկնարկի 25 միլիարդ դոլար արժողությամբ շտապ ֆինանսավորման ծրագիր, որը ներառում է վարկերի տրամադրում մինչեւ մեկ տարի ժամկետով, սակայն դրանք ստանալու համար անհրաժեշտ է ապահովել բարձրորակ գրավ (գանձապետական պարտատոմսեր, հիփոթեքով ապահովված արժեթղթեր կամ այլ ակտիվներ):

Silicon Valley Bank-ի բրիտանական ստորաբաժանումը, որը Անգլիայի բանկը ներկայացրել է սնանկության հայցը, կվաճառվի HSBC UK-ին 1 ֆունտով, հաղորդում է TechCrunch-ը:

Որպես այդպիսին, SVB UK-ն կշարունակի աշխատել բնականոն հունով: