Իլյա Լաուրս. Սթենֆորդն ու Պոլիտեխնիկը շատ նմանություններ ունեն

Իլյա Լաուրսը լիտվական Nextury վենչուրային ֆոնդի հիմնադիրն ու նախագահն է:

2013-ին հիմնված ֆոնդն օգնում է ՏՏ ոլորտի ստարտափներին` տրամադրելով ոչ միայն ֆինանսական, այլեւ մենթորային-խորհրդատվական աջակցություն։

Անցած ամիս լիտվացի ներդրողը Երեւանում մասնակցել է «ԱրմԹեք՛17» համաժողովին, այցելել «ԴիջիԹեք Էքսպո 2017», ինչպես նաեւ ունեցել պաշտոնական հանդիպումներ:

Itel.am-ը այցի մանրամասների շուրջ զրուցել է Իլյա Լաուրսի հետ:

- Ի՞նչ պլաններ ունի Nextury Ventures-ը՝ կապված Հայաստանի հետ:

-Կան մտադրություններ, ծրագրեր: Բանն այն է, որ Լիտվայում Nextury Ventures-ը զբաղվում է ոչ միայն ներդրումներով: Մենք աշխատում ենք կառավարության, ակադեմիական միջավայրի եւ ստարտափների հետ: Այնպես որ, խոսքը շատ ավելի լայն էկոհամակարգի մասին է:

Հայաստանը հիանալի երկիր է՝ իր մշակույթով, պատմությամբ, մարդկանցով: Այցիս ընթացքում ՏՏ ոլորտի բազմաթիվ ներկայացուցիչների հանդիպեցի, եղան նաեւ պաշտոնական հանդիպումներ: Այս պահին փորձում ենք ավելի խորությամբ հասկանալ հայաստանյան էկոհամակարգը, քանի որ մինչեւ ներդրում կատարելը պետք է այն դիտարկել ամբողջական համատեքստում: Ինձ շատ դուր եկավ այն, ինչ պարզեցի Հայաստանում: Ժամանակ է հարկավոր, որ վերլուծեմ Հայաստանում ստացածս տեղեկատվությունը, սակայն, պետք է ասեմ, որ առաջին տպավորություններս հիանալի են:

Շատ էր տպավորել «Թումո» կենտրոնը: Շատ կցանկանայի, որ նմանատիպ կենտրոններ լինեին նաեւ այլ երկրներում: Պրակտիկ արդյունքները, ինչպես օրինակ տաղանդները, որոնք բացահայտվում են նման նախագծերի ընթացքում, նվաճումներ են: Տեղյակ եմ, որ «Թումոյի» թիմն այս տարի գրավել է երրորդ տեղը FIRST Global ռոբոտաշինության միջազգային օլիմպիական խաղերում: Կարծում եմ, որ նման օրինակները լավ մեսիջներ են պարունակում:   
 
- Իսկ ինչո՞վ են նման Հայաստանի եւ Լիտվայի ՏՏ էկոհամակարգերը:

- Նմանատիպ են ընկերությունները, ոլորտի մասնագետների մեծ պահանջարկը, նույնիսկ աշխատավարձերն են համանման (ժպտում է – խմբ.): Այս վերջին բաղադրիչը, ի դեպ, ցույց է տալիս, որ ՏՏ-ն Հայաստանում «ամենաթանկ» ոլորտներից է:  

- Ինչպե՞ս կարելի է նպաստել ՏՏ ոլորտի զարգացման գործընթացը:

- Այցիս ընթացքում ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանի հետ քննարկում էինք այդ հարցը:

Առաջին հերթին, պետք է կարգավորել օրենսդրական դաշտը, համոզվել, որ առկա է օրենքի գերակայություն, քանի որ եթե այն բացակայում է, բարդ է որեւէ բան անել: Բայց կարծես Հայաստանը վստահորեն շարժվում է այդ ուղղությամբ:  

Ես Սիլիկոնյան հովտում 5 տարի եմ անցկացրել: Սիլիկոնյան հովիտն ինձ համար առաջին հերթին Սթենֆորդի համալսարանն է, այլ ոչ թե միլիարդդոլարանոց վենչուրային կապիտալը:

Ամեն ինչ սկսվում է, երբ գիտությունը լուրջ մակարդակի վրա է: Այցիս ընթացքում հաճախ էի հիշատակում, որ Սթենֆորդի համալսարանը գրեթե նույն չափերն ունի, ինչ Պոլիտեխնիկը. նրանցից յուրաքանչյուրում շուրջ 8000 ուսանող է սովորում: Բայց Սթենֆորդի ուսանողները ամեն տարի միլիարդավոր դոլարների ֆինանսավորում են ստանում իրենց նորարարությունները կյանքի կոչելու համար: Պոլիտեխնիկի դեպքում այդ թիվը զրո է: Երկու համալսարաններում էլ նույն խելացի ուսանողներն են, կասեի, որ գիտության մակարդակն էլ է հավասար: Բայց մի համալսարանում հնարավոր է ֆինանսավորում ստանալ, մյուսում՝ ոչ: Սա ցույց է տալիս, որ ինչ-որ բան սխալ է:

Եվ սա ոչ միայն էկոհամակարգին է վերաբերում, այլեւ ներքին կանոնակարգերին: Այս երեւույթը հատուկ է ոչ միայն Հայաստանին, այլեւ հետխորհրդային գրեթե բոլոր երկրներին: Համալսարաններն ավելի շատ խրախուսում են ակադեմիական նվաճումները, հետազոտությունները, իսկ գործնական արդյունքը բացակայում է:

Եթե երկիրը ցանկանում է ՏՏ-ում կապիտալիզացիա ապահովել, արժեքներ ստեղծել եւ չի ստեղծում գործիքներ, որոնք ակադեմիական արժեքները կտանեն դեպի կոմերցիա, ապա ինչ-որ բան սխալ է:  

Կամ մի՛ զարգացրեք գիտությունը, կամ այդ միջնորդ գործիքները ճի՛շտ ձեւով ստեղծեք:

Նույն խնդիրներն առկա են նաեւ Լիտվայում եւ անգամ Կենտրոնական Եվրոպայի երկրներում: Եվ այս խնդիրը պետք է լուծել, այլապես գործընթացը սխալ ուղով կգնա:

- Հայաստանյան ստարտափներին խորհուրդ կտա՞ք դիտարկել Բալթյան երկրները որպես թիրախային շուկա:

-Ոչ, կարծում եմ` պետք է սկսել տեղական շուկայից: Ես զրուցել եմ, օրինակ, gg-ի հիմնադիրների հետ, քննարկել ենք մրցակցությունը Yandex-ի հետ: Վիթխարի ռուսական ընկերությունն ընդդեմ լոկալ հայկական ստարտափի, եւ կարծես թե gg-ն այս պայքարում հաղթում է, չնայած մրցակցի միլիոնավոր դոլարների ներդրմանը: Սա օրինակ է այն բանի, որ լոկալ շուկայում սկսելը ճիշտ մոտեցում է: Եվ հենց որ ստարտափը պարզի այն մոդելը, որով աշխատելու է լոկալ շուկայում, արդեն իմաստ չի ունենա տեղափոխվել այլ փոքր շուկա: Ընտրե՛ք մեծ շուկա եւ այնտե՛ղ գնացեք: Իմ խորհուրդն է կայանալ լոկալ շուկայում եւ հետո գնալ մեծ նպատակի հետեւից:

Իլյա Լաուրսի հետ զրուցել է Նարինե Դանեղյանը